ppt چالش هاي ازدواج و همسر گزيني در ايران

ppt چالش هاي ازدواج و همسر گزيني در ايران در 43 اسلايد بسيار زيبا و قابل ويرايش آماده ارائه با اسلايدشو با فرمت ppt x و رعايت تمامي استانداردهاي زبان فارسي

فهرست مطالب

مقدمه

نگاهي به ازدواج در ايران در اعصار گذشته

چارچوب نظري مطالعه

مفهوم ازدواج

ازدواج به عنوان يك مسئله اجتماعي

ازدواج وعدم تعادل ساختي درجامعه

ازدواج و شرايط آنوميك درجامعه

ازدواج ومدرنيسم

ازدواج و عدم تعادل جمعيتي در سن ازدواج

مشكلات همسر گزيني وازدواج درايران

تمايزات اجتماعي

تفاوت نسل ها

نظام حقوقي ايران درارتباط با حقوق زنان

مشكلات مربوط به افزايش ميزان مهريه

فقدان امكانات  اوليه معيشتي براي شروع زندگي

بحران هويت دربين جوانان درجامعۀ كنوني ايران

بخشي از متن

مقدمه

ازدواج و تشكيل خانواده از قديمي ترين نهادهاي زندگي بشر است كه از دير باز مورد توجه قرار گرفته است . دردهه هاي اخير به علت پيچيدگي هاي امور مربوط به ازدواج، دامنۀ مسائل مربوط به آن به قلمروهاي علوم ديگري همچون علم اقتصاد، جمعيت شناسي و علم سياست نيز كشيده شده است .

هريك از اين علوم به فراخور حيطۀ تخصصي شان به جنبه هايي از مسئلۀ ازدواج پرداخته و در تبيين مسائل مربوط به آن و نيز ارائۀ راه حل هايي براي زدودن نابهنجاري هاي عارض برآن با توجه به فرهنگ، مذهب و شرايط اقليمي گوناگوني كه در جوامع مختلف وجود دارد، كوشيده اند .

بديهي است كه ازدواج همچون هر پديدۀ اجتماعي ديگري داراي هنجارهايي است كه اين هنجارها نسبت به هر جامعه اي و نيز هر مقطع زماني متفاوت مي باشند. در كشور ما نيز در دوران كنوني، مسائل ازدواج داراي ويژگي هاي خاص خود مي باشد. از يك طرف ايران همچون ساير كشورهاي جهان سوم در مرحلۀ گذار از سنت به مدرنيته است كه تغييرات اجتماعي وسيعي را در همۀ پديده هاي اجتماعي از جمله درازدواج و همسرگزيني ايجاد كرده است؛ تغييراتي كه موجب شده است تا مردان وزنان نگرش نويني از پيوند زناشويي و ازدواج داشته باشند و آن را نه فقط به عنوان يك رابطۀ جنسي و توليد فرزند بلكه براي بوجود آوردن يك زندگي كمال گرا، توأم با عشق و همدلي و همدمي بدانند. دنياي جديد باعث بالا رفتن سطح آگاهي هاي اجتماعي، سواد عمومي و تحصيلات شده و به موازات آن سطح توقعات وانتظارات مردان و زنان به مراتب بيشترازگذشته شده است. از طرف ديگر در عصر مدرنيته، تمايزات و تفاوت هاي فرهنگي و اجتماعي گروه هاي اجتماعي و نيز آحاد جامعه بيشتر شده و همانندي هاي گذشته كم رنگ شده است. علاوه بر اين ها در كشور ما وقوع انقلاب اسلامي درسال ۱۳۵۷، موجب شد تا تغييرات ديگري درجامعه بوجود آيد؛ بخشي از اين تغييرات ناشي از روند اسلامي كردن جامعه در فرداي انقلاب بود. بخشي ديگر به علت نقش اجتماعي زنان در جامعه و گرايش آن ها به تحصيلات بالاتر واحراز صلاحيت هايي همانند مردان در بدست گرفتن مشاغل خارج از منزل قرار داشت.

اين همه باعث شد تا همسرگزيني از شكل سنتي خارج شده و بامسائل ديگري كه در نوع خود دركشور ما تازگي داشت ، مواجه شود. نكته ديگري كه در دهۀ اول بعد ازانقلاب ( دهۀ ۱۳۶۰) بوجود آمد و بعدها پديدۀ ازدواج و همسرگزيني را براي جوانان به شدت تحت تأثير قرارداد، ميزان بالاي مواليد درآن دهه بود كه دردهۀ ۱۳۸۰آنچه راكه تحت عنوان « عدم تعادل جمعيتي درسن ازدواج» ناميده مي شود، را موجب شد. در اين مبحث سعي خواهد شد تا مسائل و مشكلات عمدۀ همسرگزيني و ازدواج رادر ايران كنوني از ديدگاه جامعه شناختي مورد بررسي قرار دهيم . 

نگاهي به ازدواج در ايران در اعصار گذشته :

خانواده وازدواج از نهادهاي نخستين است به اين معني كه در تمام دوران هاي زندگي بشر و درهمۀ جوامع وجود داشته است . همانگونه كه خانواده درگذر تاريخ اشكال متنوعي رادر هرجامعه اي به خود گرفته و از خانواده هاي گسترده، پدرتباري، پدرسري، مادرتباري، مادرسري و..... صحبت به ميان مي آيد، ازدواج و همسر گزيني نيز شيوه هاي گوناگوني در هرنقطه از جهان ودرايران داشته است. هرچند بسياري از انواع خانواده ها و شيوه هاي ازدواج وهمسر گزيني دركشورما ازبين رفته و يا رواج خودرا ازدست داده است، اما در جاي جاي اين كشور پهناور مي توان آثاري از قديمي ترين انواع آن ها را پيدا نمود .

آنچه مسلم است، همچنان كه نهاد خانواده درايران تغييرات اساسي به خود ديده است، ازدواج و همسرگزيني نيز تحول بنيادي پيدانموده است. شهلا اعزازي در اين مورد چنين مي نويسد: « دردوران قبل، همسر گزيني به شدّت تحت فشار اجتماعي بود. انتخاب همسر نه بر اساس ميل وعلاقۀ دو طرف به ازدواج، بلكه به دليل «جبر اجتماعي» صورت مي گرفت. در جامعه اي كه فرديت مطرح نبود، علائق فردي نيز ارزشي نداشتند.

تنها راه ارتقاء پايگاه اجتماعي، ازدواج بود هرچند كه زن متأهل معمولأ تحت سلطۀ مادر شوهر بود وشوهر نيز برروي او اعمال قدرت مي كرد، اما بتدريج با انتقال اقتدار شوهر به زن درحيطه هاي خاص، زن تبديل به فرد فرمان دهنده و پس از فوت مادرشوهر، به بالاترين مقام خانه مي رسيد به اين ترتيب براي دختران، ازدواج تنها امكان كسب يك نقش اجتماعي قابل قبول جامعه بود. مردها نيز مجبور به ازدواج بودند، زيرا ادارۀ واحد خانه كه درعين حال محل توليد نيز بود، بدون وجود زن كه قسمتي از كارها را برعهده گيرد امكان نداشت.

با ازدواج، مردمجرد تبديل به مرد متأهل مي شد كه اهميت اجتماعي بالاتري از مرد عزب داشت. درعين حال پس از ازدواج داراي فرزنداني مي شد كه هم به او كمك مي كردند و هم به عنوان ورثه، از مايملك خانوادگي محافظت مي كردند. ازدواج هاي مجدد به فراواني ديده مي شد، بطوريكه افراد هرچند گاه يكبار، باهمسر جديدي زندگي خودرا آغاز مي كردند. علت آن، ميزان بالاي مرگ و مير زنان و مردان بود. مرگ و مير زنان معمولأ ناشي اززايمان بود . مردي كه همسرش فوت مي كرد، بخصوص اگر فرزند يا فرزنداني داشت، نمي توانست بدون كمك زن امور خانواده را بچرخاند، پس با گذشت زماني كوتاه دوباره ازدواج مي كرد و چون اصل عمدۀ ازدواج، فرزندآوري بود سعي مي كرد با زن جوانتري كه قادر به آوردن فرزندان بيشتري باشد، ازدواج كند . ( اعزازي،۷۶ : ص ۲۳)

مرگ و ميرمردان به سبب بيماري، اتفاقات طبيعي يا جنگ بود. با مرگ همسر، زنان نيز مجبور به ازدواج مجدد بودند؛ زيرا وجود مرد براي ادارۀ اموراقتصادي خانواده ضرورت داشت .

از ويژگي هاي ازدواج در ايران گذشته مي توان به موارد ذيل اشاره نمود :

- ازدواج با خويشاوندان نزديك بسياررواج داشته است بطوريكه مي گفتند عقد پسرعمو و دخترعمو درآسمان ها بسته شده است .

- در بسياري از نقاط ايران دختر را از همان آغاز تولد «ناف بر» مي كرده اند، يعني اورابه نام يكي از پسران فاميل براي ازدواج نامزد مي كرده اند .

- در اكثر نقاط ايران، مراسم وتشريفات جشن ازدواج بسيار وسيع و متنوع بوده است وگاهي به چند روز مي رسيده است .

- پدر و مادر نقش اساسي و تعيين كننده درانتخاب همسر براي فرزندان خود داشته اند. دراكثر موارد دختران هيچ نقشي درانتخاب شوهر آيندۀ خود نداشته اند .

چارچوب نظري مطالعه:

الف : مفهوم ازدواج :

از ديرباز جوامع مختلف پيوند ميان زن وشوهر را به عنوان ازدواج مورد قبول قرار داده اند. اما در طول زمان انواع مختلفي از ازدواج ها پديد آمده است. باوجود تنوع درازدواج در دوران مختلف و درجوامع گوناگون، مشابهت ها و عناصر نسبتأ ثابتي دراين پديدۀ اجتماعي وجود داشته است. كارلسون ازدواج را اينگونه تعريف مي كند : «ازدواج فرايندي است از كنش متقابل بين دو فرد، يك مرد و يك زن كه برخي شرايط قانوني را تحقق بخشيده اند و مراسمي براي برگزاري زناشويي خود برپا داشته اند و به طوركلي عمل آن¬ها مورد پذيرش قانون قرارگرفته و بدان ازدواج اطلاق شده است.»( ساروخاني، ۱۳۷۰:ص ۲۳)

زيگان نيز ازدواج را اينگونه تعريف مي نمايد : «ازدواج عبارت است از پيوند ميان دوانسان از دو جنس مخالف كه از طريق اين پيوند رسمي و قانوني مجازند كه با يكديگر مناسبات جنسي برقرار نمايند .» (  مهدوي ، ۱۳۷۷).

لوي اشتراوس رابطۀ فرهنگ وطبيعت رادرپديدۀ ازدواج مورد تأكيد قرارمي دهد: «ازدواج برخوردي است داراماتيك بين فرهنگ و طبيعت، يا ميان قواعد اجتماعي وكشش جنسي.» ( ساروخاني ، ۱۳۷۰: ص ۲۳)

درمجموع ، تعاريفي كه از«ازدواج» شده است ، عناصر ذيل رامورد توجه قرارداده اند : پيوند زناشويي ميان زن وشوهر، قانوني و مشروع بودن پيوند ( باتوجه به فرهنگ جامعه )، زندگي دائمي ( در برخي فرهنگ ها مثل اسلام، ممكن است كه ازدواج دائمي نباشد. ) و كنش متقابل.

به عبارت ديگر مجموعۀ تعاريف ازدواج، آن را به عنوان پديده اي اجتماعي مي دانند كه طي آن، به منظور تشكيل وادامۀ زندگي زناشويي، بين زن ومرد پيوندي قانوني و مشروع برقرار مي گردد كه از يكسو متكي برنيازهاي طبيعي است و ازطرف ديگر در ارتباط با هنجارهاي اجتماعي صورت مي گيرد. اين هنجارها مبتني برفرهنگ، قوانين و شرايط وتجربيات هرجامعه اي متغير مي باشند .

و ...